Skip to main content

La piena de l'Adese 1882


Quando: 25 Otóbre 2023

Verona e la grande piena. 

Un tempo gh'éra vita su l'Adese, i molini i éra importanti par la 'conomia veronese. Dopo la piena del 1882, un poco a la 'olta iè stà cavà, soratuto par questioni de sicuressa. Con questa scheda podémo conòssar come i éra fati nei minimi particolari. Buta un ocio a una de le tante curiosità de la çità de Verona.

molini 02I Molini su l'Adese
No molto tenpo fa, gh'éra i molini su l'Adese anca in çità. Ghe n'éra tanti de quéi che se faséa cunàr da l'aqua, invéce quéi su tera ferma i éra sicuramente de manco e i se catava più a nord. Nel 1239 secondo un documento se contava na çinquantina de molini ciamà "natanti".

El nome el vién dal fato, che, sia el deposito del gran, che quél dele màsene se catàva postà su tri barche "sandoni". Su du gh'éra la casa, co' funsión de protessión su magasin e màsene, el terso barcón el sostegnéa la grande rua idraulica a pale larga çirca 5 metri de diametro.

La strutura l'éra de forma quadrata de 10 m de lato, ancorada a riva con na grossa cadéna "castria". Al molin se ghe 'ndàa tramite 'na passerela "peagna" che de inverno l'éra come 'na sbrissiarola. Sul molin, oltre ai çereali se masenàva coloranti, sólfaro, calçina.




molini 01
 

La piena del 1882
Come dito in precedensa numarosi molini su l'Adese iè stà smigassà da la tragica piena del 1882. L'aqua la viagiàva a oltre 20 chilometri orari nela note tra el 15 e 16 setenbre. L'éra stà previsto che dovéa pióar, ma nissun se imaginàa che l'Adese se ingrosasse in chéla maniera, invadendo con un casìn mostruoso case, strade, piasse e mandando le case pìù basse dela çità soto molini 02aqua.

El 17 setenbre du tersi de Verona l'éra imbombegà, le piasse i éra deventà stagni, le vie progni, e tuto el resto l'éra fango e melma.

Adiritura le barche de socorso non le podéa transitàr soto Porta Borsari. Al ponte Piéra l'aqua l'éra alta 12 m, Veroneta l'éra messa veramente mal. Case croade o trasportade con la gente drénto, le abitassioni da l'Adese. 4500 palassi de Verona i éra ne l'aqua fin ai primi tri piani. 300 butadi zò del tuto. Du ponti, 20 molini, e 27 rue idrovore i-éra stà spassade ìa.

La reassión l'è stà pronta e in poco tenpo costruidi novi arzari pìù sicuri e interadi la magior parte dei canali de Veroneta. El 27 setenbre 1882 l'è vegnudo el re Umberto I in aiuto e par confortàr la gente. Nel 1884 ricostruido el Ponte Novo gh'è stà dà el nome de Ponte Umberto.

 

 

molini 04